J. polski - klasa5b 8 września

Klasa 4a Lekcje z 23 kwietnia - materiał dla ochotników.

Warszawa zawdzięcza swa nazwę rycerzowi  o imieniu Warsz , właścicielowi wsi istniejącej od XII/XIII w. Kiedy w końcu XIII wieku sprowadzeni z Torunia bogaci kupcy założyli tutaj gród , nadano mu nazwę "Warszowa".

Legenda mówi , że założycielami Warszawy byli rybak Wars i syrenka Sawa , którzy zakochali się ze wzajemnością i żyli długo i szczęśliwie, otoczeni miłością i wzajemnym szacunkiem. Po latach wokół ich chaty powstała duża osada rybacka ,a ludzie na pamiątkę postanowili nazwać ja Warszawą.

 

 W XVI wieku w Warszawie odbywały się sejmy oraz wybory króla , władcy coraz częściej przebywali w Warszawie. W 1569 r., na sejmie obradującym w Lublinie, postanowiono, że odtąd Warszawa będzie stałą siedzibą sejmów walnych Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego, a od 1573 r. także miejscem elekcji (wyborów) królów polskich. Decyzja przeniesienia stolicy do Warszawy zapadła w marcu 1596 r., po pożarze Zamku Królewskiego na Wawelu. Król Zygmunt III Waza na stałe wprowadził się do Zamku Królewskiego w Warszawie.

Kolumna Zygmunta jest najstarszym pomnikiem warszawskim i jednym z bardziej znanych symboli miasta. Zbudowali ją następcy Zygmunta III Wazy , jego synowie , królowie Polski Władysław IV Waza i Jan Kazimierz Waza. Rodzina królewska Wazów pochodziła ze Szwecji.

                                                   

Za czasów Zygmunta III Wazy Warszawa była jednym z większych ośrodków miejskich w Polsce i liczyła kilkanaście tysięcy mieszkańców. W Warszawie osiedlała się szlachta i duchowieństwo przyciągane bliskością dworu królewskiego. Magnaci skupowali wsie podwarszawskie, wystawiali w Warszawie rezydencje.

        

                

Okres świetności Warszawy przerwał najazd szwedzki ( „potop”) w 1655 r. W wyniku działań wojennych legły w gruzach bogate rezydencje, a znajdujące się w nich meble, dzieła sztuki, archiwa i biblioteki wywieziono do Szwecji. Okupacja szwedzka, nazwana w historii potopem, trwała do 1660 r. Kolejny okres rozkwitu przeżyła Warszawa za panowania króla Jana III Sobieskiego.

Król nabył dobra Milanów i rozpoczął budowę reprezentacyjnej podmiejskiej rezydencji, dając jej nazwę Villa Nova. Obecnie to już dzielnica Warszawy – Wilanów.

 

                                                             

Warszawa na nowo rozkwitła w XVIII w. pod rządami Stanisława Augusta Poniatowskiego, stając się centrum gospodarczym, kulturalnym, a przede wszystkim politycznym kraju. Król zbudował pałac Łazienkowski , powołał do życia Teatr Narodowy , wydawał pierwsze gazety („Monitor” , Zabawy Przyjemne i Pożyteczne”) , dbał o rozwój kultury i sztuki , zapraszał na sławne „obiady czwartkowe” artystów i uczonych , żeby dyskutować o najważniejszych problemach kraju. Widoki ówczesnej Warszawy , na polecenie króla ,malował włoski malarz Canaletto. Niestety rozwój Warszawy przerwały rozbiory Polski.

                                                                                                     

Ćw.1 Rozwiąż krzyżówkę. Wyrazy wpisujemy wyłącznie w pola z gwiazdkami. Gwiazdki czerwone tworzą hasło.

1

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

2

*

*

*

*

*

*

*

*

3

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

4

*

*

*

*

*

*

*

*

5

*

*

*

*

*

*

*

6

*

*

*

*

*

7

*

*

*

*

*

*

*

8

*

*

*

*

*

9

*

*

*

*

*

*

*

1.”Zabawy Przyjemne i pożyteczne”.

2.Stolica Polski od XVI wieku.

3.Nazwisko ostatniego króla Polski.

4.Pałac zbudowany przez ostatniego króla Polski.

5.Rezydencja Jana III Sobieskiego.

6.Siedziba króla w Warszawie.

7.Tytuł czasopisma , w którym opisywano aktualne wydarzenia polityczne.

8.Najazd szwedzki w 1655 r.

9.Najstarszy pomnik w Warszawie.

Przyjęcie przez Sejm Wielki w 1791 r. Konstytucji 3 maja  ściągnęło na kraj rosyjską interwencję wojskową.  Miasto skapitulowało, a ostatni rozbiór Polski w 1795 r. sprawił, że Warszawa jako stolica Polski zniknęła z mapy Europy na 123 lata. Przez następne lata Warszawa miała pozostać centrum życia narodowego. Tu koncentrowała się konspiracja przeciw zaborcom. Pierwszy zryw powstańczy w listopadzie 1830 r. rozpoczął się w Warszawie . Po upadku powstania Rosjanie zbudowali twierdzę - Cytadelę , która miała pilnować porządku w Warszawie i stała się więzieniem dla wielu Polaków.     

W XIX wieku  został zbudowany według projektu Stanisława Kierbedzia pierwszy stały, jeden z najnowocześniejszych w ówczesnej Europie, łączący dwa brzegi Wisły, most żelazny na kamiennych podporach. Na filarach tego mostu, zniszczonego przez Niemców w 1944 r., spoczywa obecnie konstrukcja mostu Śląsko-Dąbrowskiego.

W II poł. XIX w. zaczęto na szerszą skalę stosować oświetlenie gazowe, w miejsce wcześniej stosowanych lamp olejowych.

Dzięki energii prezydenta Sokratesa Starynkiewicza przystąpiono do budowy nowoczesnych wodociągów i kanalizacji wg  projektu Williama Lindleya. Tę inwestycję można porównać do budowy współczesnego metra w Warszawie , również drążono tunele pod istniejącymi ulicami.

Zaczęto instalować ogrzewanie wodne mieszkań i innych pomieszczeń. Powstała sieć wąskotorowych kolejek dojazdowych, łączących miasto ze strefą podmiejską.                                                                                                                         W czasie I wojny światowej  od 1915 r. do listopada 1918 r. Warszawa była okupowana przez wojska niemieckie.  Nad ranem 10 listopada 1918 r. w Warszawie pojawił się komendant legionów polskich Józef Piłsudski. Stało się to wezwaniem do rozbrojenia Niemców. 

Warszawa była wolna po 123 latach zaborów. W 1920 roku Warszawa znów przeżyła grozę wojny , skutecznie odpierając atak wojsk bolszewickiej Rosji. Ponownie stała się stolicą odrodzonej Polski .

 

Rozwój Warszawy przerwała II wojna światowa i ponowna okupacja hitlerowska. Warszawa stała się stolicą Podziemnego Państwa Polskiego. Terror okupantów spotkał się ze zdecydowanym oporem warszawiaków. Po powstaniu warszawskim (1sierpnia1944r.) hitlerowcy rozpoczęli burzenie miasta.

                                                                                

 

Po zakończeniu wojny Warszawa została odbudowana staraniem całego polskiego społeczeństwa.

Pałac Kultury i Nauki , zbudowany w latach 50-ch był najwyższym budynkiem w Polsce. Szybko stał się jednym z wielu symboli miasta , obok Kolumny Zygmunta , Syrenki , Pomnika Nike , Grobu Nieznanego Żołnierza , Pomnika Chopina w Łazienkach i wielu innych.

Warszawa jest siedzibą władz państwa , tutaj obraduje Sejm , ma swoją

 siedzibę Prezydent oraz polski rząd. W stolicy znajdują się znane muzea : Muzeum Narodowe , Wojska Polskiego , Powstania Warszawskiego.

Najnowszą instytucją zachęcającą młodzież do poznawania tajników nauki jest Centrum Nauki Kopernik .

Prawie 2 milionowa Warszawa ze swoją bogatą historią przyciąga wielu turystów z całego świata. W ubiegłym roku stolicę odwiedziły ponad dwa miliony cudzoziemców, których przyciągnęły nie tylko warszawskie zabytki, lecz także nowoczesne muzea i centra handlowe.