Klasa 6 WOP z 10 marca
Temat:Tatry – kraina turni i grani.
Uzupełnij tabelkę na podstawie wiadomości z podręcznika str.160-163
|
Tatry Wysokie
|
Tatry Zachodnie
|
|
- skały granitowe
-
|
- skały wapienne
-
|
Link do filmu: https://www.youtube.com/watch?v=WvQpXKlePZc
Ćw.1,2,3 str.24-25
Temat:Pogoda i roślinność Tatr.
1.
Pogoda potrafi zmienić się gwałtownie.
2.
Wiatr halny – silny, południowy wiatr.
3.
Piętra roślinności :
–
pogórze
-
regiel dolny
-
regiel górny
-
kosodrzewina
-
hale
-turnie.
Link do filmu: https://www.youtube.com/watch?v=a9ptaGDSv4k
Ćw.1,2 str.26-27
Praca domowa:
Magda Szpyrko–Ankiewicz „Wspomnienia Marka z
Zakopanego”.
Dostaliśmy zaproszenie, aby przyjechać na Podhale, do Zakopanego, do wujka
Karola i cioci Helenki (ciocia jest młodszą siostrą taty, a poznałem ją na
jubileuszu babci Jadzi). No i pojechaliśmy!
Zakopane to piękne podhalańskie miasto, które leży u stóp Tatr. Nazajutrz po
przyjeździe zaczęliśmy zwiedzać okolice. Wujek objaśniał nam, jak należy
patrzeć na Tatry, aby je zrozumieć.
Najpierw wjechaliśmy kolejką szynową na Gubałówkę. Z tej góry rozciąga się
piękny widok na miasto i na pasmo wysokich gór, z gołymi skałami na szczytach.
– To turnie. – mówił wujek. – Każdy ze szczytów ma swoją nazwę. O, tam, na
wprost, widać Kasprowy Wierch, lubiany zwłaszcza przez narciarzy. Na ten szczyt
można wjechać kolejką linową lub dojść pieszo przez Halę Gąsienicową albo
Kondratową.
Od wujka dowiedziałem się, że poniżej turni rozciągają się obszerne hale,
porośnięte trawą i krzewinkami. To na nich górale wypasają swoje owce latem, a
jesienią spędzają stada w doliny.
Hala
Gąsiennicowa
Tata lubi serki owcze, więc dopytywał wujka o ich produkcję.
– Właścicielem owiec jest zwykle gazda, ale stadem na hali zajmuje się baca,
który do pomocy ma juhasów – tłumaczył nam wujek. – Opiekując się owcami, baca
z juhasami spędzają na halach kilka miesięcy. Często towarzyszy im duży pies –
owczarek podhalański. Wszyscy razem mieszkają w bacówkach. Z mleka owiec
wyrabiają sery, głównie te pyszne oscypki, które wędzą w bacówce.
– A potem gaździny sprzedają je turystom w Zakopanem lub wożą dalej, nawet do
Krakowa – to tata już wiedział.
W niższej partii gór na skałach rosną drobne krzewy – to kosodrzewina, która
jest odporna na halne wichry i nie potrzebuje głębokiego podłoża. Dopiero
niższe partie gór porośnięte są lasami. To regle. Rosną na nich drzewa iglaste
– w wyższych partiach bardzo wysokie świerki, czyli smreki, a niżej sosny oraz
jodły i limby. Lasy liściaste rosną najniżej.
Z opowieści wujka dowiedziałem się, że w wyższych partiach gór znajdują się
przełęcze. Natomiast niżej położone są doliny.
Następnego dnia wujek zaproponował nam wyprawę kolejką linową na Kasprowy
Wierch. Ach, jakie tam były widoki! Dokładnie widać było górujący nad Zakopanem
Giewont.
Przez lornetkę oglądałem duży żelazny krzyż, który
dawno temu górale wnieśli na sam szczyt Giewontu. Ten krzyż widnieje również w
herbie Zakopanego. Widziałem wielu turystów, którzy wolno szli szlakiem
prowadzącym na sam szczyt. Niektórzy, wspinając się po stromych skałach,
używali specjalnych haków i lin.
Krzyż na Giewoncie
Kolejny dzień był również bardzo ciekawy. Pojechaliśmy z wujkiem do Doliny
Pięciu Stawów, nad Morskie Oko, wozem góralskim ciągniętym przez dwa konie.
Wielu turystów pokonuje tę trasę pieszo, bo samochody nie mogą wjeżdżać na
teren Tatrzańskiego Parku Narodowego. Morskie Oko to jezioro otoczone ze
wszystkich stron górami.
Morskie Oko
Obeszliśmy je wkoło wąską ścieżką. Tata robił zdjęcia, bo widoki zapierały dech
w piersiach. Zmęczeni marszem odpoczęliśmy w schronisku, podziwiając piękną
panoramę gór.
Jeden dzień poświęciliśmy na zwiedzanie Zakopanego, kupowanie pamiątek i prezentów.
Na Krupówkach, głównej ulicy miasta, jest mnóstwo straganów i sklepików, gdzie
górale oferują wyroby rękodzielnicze. Typowe dla tego regionu są rzeźby w
drewnie, obrazki malowane na szkle, drewniane ciupagi, metalowe parzenice,
lalki w strojach góralskich, lniane obrusy i serwetki ręcznie haftowane oraz
różne ubrania z owczej wełny, ręcznie robione skarpety, czapki, swetry. I
wszędzie jest unosi się dymny zapach wędzonych oscypków.
Ćwiczenie 1. Na podstawie tekstu
„Wspomnienia Marka z Zakopanego” odpowiedz na pytania wymieniając właściwe
nazwy lub określenia:
Jakie nazwy gór lub szczytów poznał Marek
podczas pobytu w Zakopanem?
.....................................................................
Gdzie usytuowane jest Morskie Oko?
............................................................................
W jaki sposób turyści
dostają się na popularne szczyty położone w Tatrach?
Kto zajmuje się wypasem owiec na halach?
.......................……………………………
Napisz 10 pytań do krzyżówki o
Tatrach.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.