Lekcja WOP klasa 6B 23/03/2024

Temat: Kryzys Rzeczypospolitej.

Obejrzyj za zgodą rodziców:

https://www.youtube.com/watch?v=eRfiMfFwAks

1. W wyniku wojen w XVII w. Rzeczpospolita straciła: 

• część terytorium 

– Inflanty, 

– wschodnią część Ukrainy, 

– uniezależniły będące wcześniej lennem Prusy Książęce, 

• w wyniku strat wojennych i epidemii zmniejszyła się liczba ludności, 
• tereny objęte działaniami wojennymi uległy zniszczeniu.

2.Zniszczenia wojenne i straty w ludności spowodowały kryzys gospodarczy 

• zmalał eksport polskiego zboża, 
• upadły miasta i zubożało mieszczaństwo, 
• pogorszyło się położenie chłopów – wzrósł wymiar pańszczyzny

                                                            Jerzy Sebastian Lubomirski

Obrady sejmu były ważnym wydarzeniem w życiu narodu. Upowszechnienie liberum veto.

3. Rzeczpospolita pogrążyła się w kryzysie politycznym

• w wyniku liberum veto sejmy były często zrywane,
• pierwszy raz sejm zerwał Władysław Siciński w 1652 r.
• zasada wyboru króla w wolnej elekcji pogorszała sytuację polityczną,
• w kraju (podczas bezkrólewia) szerzyła anarchia,
• polityka zagraniczna i próby reform państwa przez Jana II Kazimierza nie służyły interesom polskim,
• konfederacje (często zawiązywali nieopłaceni żołnierze) i bunty szlachty nazywane rokoszami osłabiały kraj,
• w 1665 r. rozpoczął się rokosz Jerzego Lubomirskiego

Rokosz – pierwotnie zjazd szlachty, później bunt, zbrojne powstanie szlachty przeciw królowi elektowi w celach politycznych. Rokoszem nazywana jest także konfederacja, skierowana przeciwko królowi.

4. W 1668 r. Jan II Kazimierz abdykował.

Do abdykacji doszło 16 września 1668 r. Wtedy ustępujący monarcha powtórzył swoje prorocze słowa po raz pierwszy wypowiedziane w 1661 r.:

„Pójdzie Polska na rozszarpanie narodów. Kozak i Moskal zagarną ludy językiem zbliżone do siebie i nawet Wielkie Księstwo Litewskie sobie wezmą. Wielkopolskę i Prusy Brandenburczyk zajmie, a dom austriacki o Krakowie i Rusi pomyśli…”