Klasa 1LO WOP 13.09.2025 r.
Cele lekcji:
Poznasz skuteczne techniki uczenia się, które pomogą Ci lepiej zapamiętywać informacje.
Dowiesz się, jak działa Twój mózg podczas nauki i jak to wykorzystać na swoją korzyść.
Nauczysz się planować naukę tak, aby była bardziej efektywna i mniej stresująca.
Zaczniesz uczyć się szybciej i przyjemniej.
1. Skoncentruj się i bądź uważny
Jak usprawnić działanie koncentracji i uwagi?
-
Dokładnie zaplanuj czas na naukę i jeżeli to możliwe stwórz z tego nawyk, rutynę.
-
Zadaj sobie pytania przed nauką, czego dokładnie chcesz się nauczyć.
-
Usuń, wyłącz, schowaj wszystkie przedmioty, które mogą Cię rozpraszać.
-
Zadbaj o wygodne ubranie, dotlenienie mózgu i nawodnienie organizmu.
-
Zmęczenie, niewyspanie, stres, przeładowanie informacjami obniżają poziom koncentracji.
-
Bezczelowe klikanie po mediach społecznościowych (FB, Insta, TicToc) znacznie obniża umiejętność koncentracji.
2. Przejdź na głęboki poziom przetwarzania informacji
Musisz zaangażować twój mózg do pracy:) Trzeba aktywnie działać z materiałem – np. robić notatki, zadawać pytania, tłumaczyć innym. Im bardziej się nad czymś zastanawiasz, tym łatwiej to zapamiętasz.
Jak przejść na głęboki poziom przetwarzania informacji?
Podczas nauki zadaj sobie pytania:
-
Co to jest…?
-
Co to oznacza…?
-
Na czym to polega…?
-
Jakie funkcje pełni…?
-
Co może wyjaśnić…?
-
Dlaczego…?
-
Jaka jest…?
-
Jakie ma znaczenie…?
-
W jakich obszarach…?
-
Z czego to wynika…?
- Twórz własne przykłady.
- Rób notatki własnymi słowami.
- Szukaj połączeń z tym, co już wiesz.
- Dyskutuj o tym z innymi.
3. Twórz powiązania z tym, co już wiesz
Twoja pamięć działa jak sieć połączeń: im więcej połączeń stworzysz, tym łatwiej będziesz pamiętać i szybciej przypomnisz sobie informacje.
Dlaczego to działa?
• Nowa wiedza „przykleja się” do już istniejącej
• Łatwiej przychodzi przypominanie powiązanych informacji
• Tworzysz logiczne ścieżki w pamięci
Jak tworzyć skuteczne powiązania:
• Zacznij od podstaw — zrób szybki przegląd tematu, zobacz „większy obraz”, a dopiero potem wchodź w szczegóły.
• Zadawaj sobie pytania: „Co już wiem na ten temat?”, „Z czym mi się to kojarzy?”, „Gdzie mogę to wykorzystać w praktyce?”, „Jak to łączy się z innymi tematami?”
Praktyczne wskazówki:
• Rysuj mapy myśli łączące pojęcia.
• Szukaj analogii do codziennego życia — pomaga przenosić abstrakcję na znane sytuacje.
• Twórz własne przykłady — aktywne stosowanie utrwala bardziej niż bierne czytanie.
• Opowiadaj innym, czego się uczysz — tłumaczenie ujawnia luki i utrwala wiedzę.
Przed nauką nowego tematu poświęć 5 minut na zapisanie wszystkiego, co już o nim wiesz — to aktywuje dotychczasową wiedzę i przygotowuje mózg na nowe informacje.
Pamiętaj: nie ucz się wszystkiego na raz. Buduj wiedzę krok po kroku — jak klocki LEGO: najpierw mocne podstawy, potem coraz bardziej złożone elementy.
4. Kategoryzuj i porcjuj informacje
Jak kategoryzować i porcjować informacje?
Podczas nauki:
• Staraj się dzielić informacje na mniejsze jednostki, elementy.
• Dziel informacje na sensowne porcje według jakiegoś klucza np.: kategorie, akapity, rozdziały.
• Twórz na szybko mapy myśli, schematy, diagramy, gdzie na poszczególnych gałęziach nie będzie więcej, niż 9 elementów.
Jak to robić w praktyce?
Jak porcjować naukę:
• Dziel materiał
na 30-45 minutowe sesje
• Rób krótkie
przerwy między sesjami
• Zaplanuj
maksymalnie 4-5 sesji dziennie
• Zostaw czas na powtórki
Jak dzielić?
Przykład: Lista
do zapamiętania
śnieg, banan, nadzieja, kreda, wiśnia, emocje, cukier, ananas, pamięć
➡️ Pogrupowane:
🤍 BIAŁE: śnieg, kreda, cukier
🍎 OWOCE: banan, wiśnia, ananas
💭 POJĘCIA: nadzieja, emocje, pamięć
5. Wzbudzaj w sobie emocje podczas nauki
Dlaczego emocje są ważne?
• Informacje powiązane z emocjami są lepiej zapamiętywane
• Pozytywne
nastawienie zwiększa motywację
• Zaangażowanie emocjonalne = lepsza koncentracja
Znajdź złoty środek:
• Za mało emocji = nuda i słabe zapamiętywanie
• Za dużo emocji = stres i blokada myślenia
• Idealnie = umiarkowane pobudzenie i zainteresowanie
Jak wzbudzić odpowiednie emocje?
1. Pozytywne
motywatory:
• Wyobraź sobie swoją przyszłą karierę
• Pomyśl o nagrodzie po nauce
• Zaplanuj, jak wykorzystasz nową wiedzę
2. Realne
konsekwencje:
• Co zyskasz dzięki nauce?
• Co stracisz, jeśli się nie nauczysz?
• Jak to wpłynie na Twoje plany?
Praktyczne sposoby:
Zadawaj sobie
motywujące pytania:
• „Jak ta wiedza
pomoże mi w przyszłości?”
• „Co fajnego
mogę z tym zrobić?”
• „Jakie drzwi mi to otworzy?”
Twórz osobiste
połączenia:
• Szukaj zabawnych skojarzeń
• Wymyślaj własne
przykłady
• Łącz wiedzę z
własnymi doświadczeniami
6. Nadawaj informacjom osobistego znaczenia
Dlaczego to
działa?
• Informacje
związane z Tobą są priorytetowe dla mózgu
• Osobiste
skojarzenia tworzą silniejsze ślady w pamięci
• Łatwiej
przypominasz sobie to, co ma dla Ciebie znaczenie
1. Personalizuj
wiedzę:
• Łącz nowe
informacje z własnymi doświadczeniami
• Wymyślaj własne
przykłady
• Szukaj
zastosowań w swoim życiu
Podczas nauki zastanawiaj się:
• Co ja o tym myślę?
• Czy ja się z tym zgadzam?
• Z czym mi się to kojarzy?
• Jak mógłbym wykorzystać to w praktyce?
• Jak zachowałbym się w danej sytuacji?
• Jak mógłbym to wykorzystać?
• Gdzie już się z tym spotkałem?
• Co to zmienia w moim życiu? (tutaj szukajcie pozytywów:)
• Jak wyjaśniłbym to przyjacielowi?
Stosuj technikę
nauczyciela
• Spróbuj
wytłumaczyć temat komuś innemu
• Wymyśl własne
przykłady
• Znajdź analogie
do codziennego życia
7. Wykorzystuj wyobraźnię
Dlaczego to
działa?
• Informacje
zapisują się w dwóch formatach: obrazowym i słownym
• Obrazy są
łatwiejsze do zapamiętania niż tekst
• Wizualizacje
tworzą silniejsze ślady w pamięci
Używaj technik
wizualnych:
• Rysuj proste
szkice
• Twórz mapy
myśli
• Używaj
kolorowych notatek
• Dodawaj symbole
i ikony
8. Zaplanuj powtórki
Systematyczne
powtórki to sekret długotrwałego zapamiętywania.
Dlaczego powtórki
są kluczowe?
• Bez powtórek
tracimy 80% informacji w ciągu 24 godzin
• Każda powtórka
wzmacnia ślad pamięciowy
• Regularne powtarzanie buduje trwałą wiedzę
Zaplanuj system powtórek rozłożony w czasie - np.: po 24 godzinach, po 7 dniach, po 30 dniach, co 3-6 miesiącach .
Jak skutecznie powtarzać?
-
Zadawaj sobie pytania, dla których odpowiedzią jest krótkie zdanie.
-
Zapisz na kartce kluczowe słowa i wypisz w ciągu np. 5 min wszystko, co wiesz na dany temat.
-
Nagraj na telefon słówka po polsku i w języku, którego się uczysz, następnie próbuj wydobyć z pamięci dane słowa i sprawdzaj ich poprawność.
-
Twórz szybkie mapy myśli (semantyczne).
Pamiętaj!
• Lepiej krótsze,
częste powtórki niż jeden długi maraton
• Testuj się
przed sprawdzeniem odpowiedzi
• Monitoruj
postępy – zapisuj, co już umiesz
9. Rób przerwy w nauce
Aby nowo nabyte informacje i wiedza zostały z Tobą na dłużej, musi nastąpić tzw. konsolidacja (utrwalenie nabytych informacji). Ślady pamięciowe w mózgu (reprezentacje poznawcze) potrzebują czasu, aby się ukształtować i stworzyć trwałe połączenia.
Czas, kiedy się to dzieje, to czas Twojego snu. Wówczas Twój mózg, który nie musi przetwarzać na bieżąco informacji napływających z otoczenia, zaczyna reorganizować i utrwalać to, czego doświadczył i czego się nauczył w ciągu dnia.
Proces utrwalania wiedzy w czasie snu jest kluczowym elementem skutecznego i długoterminowego zapamiętywania.
Jak robić przerwy w nauce, aby zapamiętać więcej?
-
Zawsze po intensywnej nauce wyśpij się porządnie. Pozwól, aby Twój mózg miał czas poukładać i przyswoić sobie nową wiedzę.
-
Podziel naukę na etapy. Więcej nauczysz się, dzieląc trudne zagadnienie na etapy i dni, niż kiedy spędzisz 8h na nieustannej nauce.