Lekcja WOP klasa 5a 24/09/2022
Temat: Społeczenstwo w średniowieczu. Kościół w średniowieczu.
Obejrzyj:
https://www.youtube.com/watch?v=qHuAS5PpnZ8
1. W średniowieczu Kościół i duchowieństwo zajmowali ważną pozycję.
Kościół:
- składał się z ludzi wykształconych (elita intelektualna),
- posiadał ogromne majątki,
- wywierał duży wpływ na politykę (władców),
- posiadał wiele przywilejów np. własne sądownictwo.
|
W 1054 r. miał miejsce rozłam w łonie Kościoła, który nosi nazwę schizmy wschodniej. Chrześcijaństwo podzieliło się dwa Kościoły - wschodni w Konstantynopolu oraz zachodni w Rzymie. Ten stan utrzymuje się do dziś. Specyficzną cechą średniowiecznego chrześcijaństwa był bardzo rozbudowany kult świętych oraz cześć, jaką cieszyły się ich relikwie (wierzono, że mogą czynić cuda). |
|
W
okresie średniowiecza wraz z przyjęciem chrztu rozwijało się ŻYCIE
MONASTYCZNE, pierwsze zakony docierały do Polski już w XI wieku, byli to
benedyktyni. Fundatorami klasztorów i kościołów byli najczęściej władcy lub biskupi, chociaż zdarzały się osoby , zamożne. Jako
pierwsze opactwo benedyktyńskie zostało założone w Krakowie, a następnie
przeniesione do Tyńca (1044 rok). W XII wieku na ziemie polskie przybyli CYSTERSI, którzy w ciągu stu lat założyli dwadzieścia pięć bogato uposażonych klasztorów m. i. n. w Jędrzejowie (1149 rok, miejsce związane z błogosławionym Wincentym Kadłubkiem), Sulejowie (1177), Wąchocku (1179), Mogile (1222), Wieluniu (1285), Paradyżu (1235) i wielu innych. Cystersi spotkali się na ziemiach polskich z dobrym przyjęciem, szczególnie w związku z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą i kulturalną.
Zakonnicy
cysterscy zajmowali się np.: prowadzeniem hodowli, zakładaniem ogrodów,
przepisywaniem i zdobnictwem ksiąg.
W 1223 roku Iwo Odrowąż sprowadził do
Krakowa DOMINIKANÓW, osiedlili się oni początkowo w Kościele Świętej
Trójcy, stamtąd założyli klasztory w: Płocku (1225), Sandomierzu (1226),
Gdańsku (1226), Wrocławiu (1239), Kamieniu Pomorskim(1227), Chełmnie (1233),
Sieradzu (1235), Elblągu (1238) i wielu innych miejscowościach. Z terenów
polskich dominikanie przeszli następnie na tereny Rusi i Litwy. Mnisi byli
bardzo wykształceni. Zasiadali w Trybunale Św. Inkwizycji. Zakon żebrzący.
W XIII wieku pojawili się na ziemiach
polskich pierwsi FRANCISZKANIE, ich pierwszy klasztor na ziemiach
powstał w 1236 lub 1239 roku we Wrocławiu, a rok później (1240) w Krakowie,
gdzie wielkim ich zwolennikiem był Bolesław Wstydliwy i jego żona Kinga.
Pierwszych
AUGUSTIANÓW sprowadził z Czech do Krakowa Kazimierz Wielki w 1342 roku.
Już w 1378 roku wybudowano tam kościół świętej Katarzyny. Samodzielna
prowincja zakonu w Polsce powstała dopiero w 1547 roku. W okresie
średniowiecza augustianie mieli swoje domy również w Szczecinie (1250) i
Stargardzie (1267). Polscy augustianie mają swojego świętego jest nim ojciec
Izajasz Boner urodzony w Krakowie.
W
1397 roku zostali sprowadzeni do Polski KARMELICI, dzieła
tego dokonała Jadwiga Andegaweńska i jej mąż Władysław Jagiełło. Początkowo
osiedlili się Krakowie, a stamtąd przeszli dalej do Płońska, Bydgoszczy i Poznania.
Oprócz
wymienionych powyżej zakonów w Polsce średniowiecznej znajdowali się również
: BOŻOGROBCY (Kanonicy Regularni Groby Chrystusowego)- Miechów, Nysa
Gniezno, JOANNICI - Zagość, Sławno, Poznań, templariusze – głównie na
Śląsku, i Pomorzu. Na
tereny Prus znaleźli się KRZYŻACY, sprowadzeni w1226 roku przez
Konrada Mazowieckiego. W
XII wieku przybyli do Polski KANONICY REGULARNI np.: premonstratensi.
Również od tego czasu datuje się powstanie na ziemiach polskich pierwszych
archidiakonii ( na czele z archidiakonem) , dekanatów (na czele dziekanem)
oraz parafii na czele z proboszczem. |