Lekcja WOP klasa 7 24/09/2022

 Temat: Nowe idee polityczne- liberalizm i konserwatyzm.

Praca na lekcji:

1. Ideologia – idee, wartości i poglądy na życie społeczeństwa.

2. Przeczytaj rozdział „Liberalizm” i „Konserwatyzm” oraz uzupełnij tabelę.

	Liberalizm	Konserwatyzm
W którym wieku powstała ideologia?	XVIII
Kto był głównym ideologiem?	Adam Smith
Na jakie wartości kładziono nacisk?	wolność, indywidualizm
Jakie poglądy były charakterystyczne dla tej ideologii?	- człowiek nie powinien być ograniczany, - obywatele powinni być równi wobec prawa bez względu na pochodzenie, majątek czy płeć, - dążenie do likwidacji przywilejów stanowych, - wprowadzenie wolności słowa, prasy i wyznania, - zwolennicy ustroju monarchii konstytucyjnej (konstytucja ma gwarantować obywatelom określone prawa), - prawo do wolności w gospodarce – prawo do swobodnego tworzenia firm

1. Liberalizm 

a) Pojęcie liberalizmu powstało w XVIII w. w środowisku mieszczańskim jako reakcja przeciw monarchii absolutnej i nierówności stanowej. W XIX w. liberalizm był reakcją burżuazji na ancien regimé; burżuazja sprzeciwiała się tradycji, więziom stanowym i monarchii absolutnej. 

b) Nadrzędną wartością liberalizmu była ( i jest) wolność jednostki, autonomia człowieka w stosunku do otaczającego go systemu politycznego, społecznego i gospodarczego. Wolność człowieka może być ograniczona jedynie przez wolność innych. 

c) Zwolennikami liberalizmu była brytyjska partia wigów.  

Liberalizm ekonomiczny = laissefairyzm XVIII w.	Liberalizm polityczny XIX w.
Adam Smith	John Stuart Mill, Beniamin Constant, Alexis de Tocqueville
Poglądy: ·       wolności działania jednostki i wolności konkurencji w gospodarce, ·       sprzeciw wobec ingerowania państwa w gospodarkę w jakikolwiek sposób. Zadaniem państwa jest jedynie zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa, oraz nietykalności własności prywatnej, ·       uznawano wyzysk ekonomiczny pracowników przez pracodawców za zjawisko naturalne, którego nie da się uniknąć. Liberałowie uważali, że nędzę można zmniejszyć jedynie poprzez działalność charytatywną.	Cele liberalizmu: ·       zagwarantowanie nieskrępowanej swobody jednostki, ·       oparcie stosunków publicznych na prawie, które miało obowiązywać zarówno monarchę jak i poddanych – prawo miało gwarantować stałość stosunków w państwie ·       wszyscy powinni być wolni i równi ·       należy wprowadzić ustrój konstytucyjny ·       wprowadzenie wolności słowa, prasy, zebrań publicznych; walka z cenzurą ·       wolność sumienia i swoboda religijna W latach 30-ych XIX w. liberalizm uległ przemianom pod wpływem wystąpień robotniczych i chłopskich. Doszło do rozłamu ruchu liberalnego na: ·       liberalizm umiarkowany – wolność i równość miała dotyczyć tylko osób niezależnych ekonomicznie i odpowiednio wykształconych; tylko tacy mieli mieć pełnię praw politycznych. Państwo miało chronić ich przed niewykształconą biedotą, ·       liberalizm radykalny (tzw. demokraci) – domagali się pełnej równości wszystkich obywateli , jednakowego prawa wyborczego, prawa do pracy.

2. Konserwatyzm.

a) Ideologia, która zaczęła kształtować się na przełomie XVIII i XIX w. jako sprzeciw wobec liberalizmu. Zwolennikami konserwatyzmu byli głównie przedstawiciele arystokracji i szlachty, którzy dążyli do utrzymania starego porządku (ancien regimé).

b) Przedstawiciele: Edmund Burke (Rozważania o rewolucji we Francji), François – René de Chateubriand. 

c) Poglądy: 

• nadrzędnymi wartościami rodzina, tradycja, religia, silna władza, która gwarantuje porządek, 
• sprzeciw wobec szybkich zmian społecznych, politycznych (rewolucji itp.), dopuszczano jedynie zmiany na drodze ewolucyjnej, 
• dążono do utrzymania istniejącego ładu; zwolennicy władzy absolutnej i struktury stanowej, 
•  Kościół jest instytucją, która umacnia władzę monarszą, 
• uznawali nierówności społeczne za rzecz naturalną. 

d) Zwolennikami konserwatyzmu była brytyjska partia torysów. 

Konserwatyzm był próbą znalezienia praktycznych środków zapobieżenia rewolucji lub przywrócenia starych zasad rządzenia w miejscach przez nią odmienionych. W sensie moralnym pojęcie to oznacza wrogość wobec zmian, przywiązanie do istniejącego stanu rzeczy i opowiadanie się za tradycyjnym systemem wartości. W XIX wieku nie akceptowano ani procesów uprzemysłowienia, demokratyzacji, emancypacji jednostki, procesów sekularyzacji, ani tworzenia się nowoczesnych państw. Jako doktryna filozoficzna i społeczna konserwatyzm ukształtował się w efekcie sporu z filozofią liberalną i dziedzictwem Oświecenia.

U podstaw niechęci do zmian leżał pesymistyczny pogląd na naturę człowieka. Jej negatywne skłonności i pociąg do zła, zdaniem konserwatystów, najlepiej hamuje religia i wychowanie. Stąd wyciągano wniosek, że obalanie tradycyjnych instytucji i praw, krępujących wolność człowieka, nie umożliwi wcale stworzenia lepszego ładu społecznego. Nierówności są bowiem nieodłączną cechą każdego społeczeństwa, gdyż ludzie różnią się zdolnościami i wykształceniem, a także poziomem zamożności. Konserwatyzm opowiadał się za systemem społecznym, który chroni tradycję (czyli Kościół, wychowanie religijne, prawo własności) i daje większe wpływy elitom (ze względu na pochodzenie, wykształcenie i posiadany majątek). Negował potrzebę wprowadzania powszechnego prawa wyborczego i zasady politycznej równości obywateli jako szkodliwych dla państwa.

Praca domowa

Rozwiąż  ćwiczenia z następujących stron z zeszytu ćwiczeń ze stron 8 i 9 temat rewolucja przemysłowa oraz kartę pracy, którą rozdałem na ostatnich lekcjach.