Liceum/Gimnazjum 23 lutego

Temat: Sejmokracja czy sanacja.
  1.Sejmokracja – pogardliwe określenie rządów sejmu w latach 1919-1926.

2. Zamach na prezydenta Narutowicza, częste zmiany rządów oraz korupcja i skandale powodowały krytykę „sejmokracji”.

3.12 maja 1926r. oddziały wierne Józefowi Piłsudskiemu podejmują marsz na Warszawę. Po trzydniowych walkach rząd oraz Prezydent Wojciechowski podają się do dymisji. https://www.youtube.com/watch?v=kS6WeOpbJnU

4.Po odmowie Piłsudskiego Zgromadzenie Narodowe wybiera Ignacego Mościckiego nowym Prezydentem. Piłsudski został ministrem spraw wojskowych.

https://www.youtube.com/watch?v=UREnAInOivk

 

5. Sanacja - obóz polityczny sprawujący rządy w Polsce od przewrotu majowego 1926 do września 1939. program działania obozu zakładał odnowę moralna i uzdrowienie życia publicznego państwa.

Praca domowa:

Materiał 1.

Wywiad udzielony przez Piłsudskiego 13 maja 1926 r.
Nie mogę długo mówić – jestem bardzo zmęczony zarówno fizycznie jak moralnie, gdyż będąc przeciwnikiem gwałtu, czego dowiodłem podczas sprawowania urzędu Naczelnika Państwa, zdobyłem się po ciężkiej walce z samym sobą, na próbę sił ze wszystkimi konsekwencjami. (…) Nie może być w państwie za wiele niesprawiedliwości względem tych, co pracę swą dla innych dają, nie może być w państwie - gdy nie chce ono iść ku zgubie – za dużo nieprawości.

Odpowiedz, co zdaniem Piłsudskiego usprawiedliwiało i co uprawomocniało przewrót oraz użycie przemocy.

Materiał 2.

Pismo Piłsudskiego do Marszałka Sejmu z 31 maja 1926 r.
Panie Marszałku! Dziękuję Zgromadzeniu Narodowemu za wybór. Po raz drugi w mym życiu mam w ten sposób zalegalizowanie moich czynności i prac historycznych (…).
Niestety, przyjąć wyboru nie jestem w stanie (…) nie potrafię żyć bez pracy bezpośredniej (a) istniejąca Konstytucja od Prezydenta taką właśnie pracę odsuwa i oddala. Musiałbym zanadto się męczyć i łamać. Inny charakter do tego jest potrzebny. (…) Dziękuję raz jeszcze za wybór i proszę o natychmiastowy – daj Boże szczęśliwy wybór Prezydenta Rzeczypospolitej.

Wyjaśnij, dlaczego Piłsudski nie przyjął prezydentury w maju 1926 r.

Materiał 3. Maria Dąbrowska o przewrocie majowym 17 maja 1926, (…) stała się w Warszawie rzecz przeraźliwa i wspaniała zarazem, jakby rozdział z historii greckiej. Rewolucja wojskowa o ideał moralny. Dokonał jej Piłsudski, za którym stanęło całe wojsko, cała ulica, cały dół społeczeństwa. Przez trzy dni Warszawa była widownią tragicznej walki nielicznych wojsk rządowych z wojskami Piłsudskiego, walki, odbywającej się w „asyście” nieustraszonej naprawdę publiczności warszawskiej. Zdobywano lotnisko, ulicę za ulicą, Ministerstwo Wojskowe, wreszcie Belweder. Wojciechowski i rząd Witosa zostały zmiecione. Na razie został postawiony postulat czysto moralny: nie wolno igrać z honorem żołnierza, rozkradać mienia narodu ani żyć pozorami na pokaz. Starły się w Polsce dwa narody moralne. Jeden naród wytwórczości i doskonalenia się, docierający do istoty zagadnień, i drugi naród – naród kłamstwa i konwenansu. (Boże, jaką pomyłką była ta wiara – przyp. Autorki z 1943). Zostały stworzone warunki dla nowego życia. Ale co my, społeczeństwo, z nim zrobimy. Piłsudski nie może za nas zrobić wszystkiego. Przeczytaj relację pamiętnikarską Marii Dąbrowskiej, dokonaj analizy poglądów pisarki na przewrót majowy w 1926 r. i w 1943 r. Odpowiedz, z czego mogła wynikać zmiana poglądu odnotowana przez pisarkę w poczynionym przypisie.