Lekcja WOP klasa 4A 11/12/2021

 Temat: Ludzie miecza-rycerze. Zycie w sredniowiecznym zamku.

Do obejrzenia filmik na temat Zawiszy Czarnego:

https://www.youtube.com/watch?v=D6Cys1DiDkA&t=1162s

Dla zainteresowanych do poczytania:

1. Zawisza Czarny z Grabowa był najsłynniejszym polskim rycerzem. 

2. Zawisza Czarny wielokrotnie brał udział w wyprawach Turkom, występując w szeregach rycerstwa europejskiego.

3. Zawisza Czarny był dobrym dyplomatą, a przez to jednym z najbardziej zaufanych ludzi króla Władysława Jagiełły. Zawisza został wysłany jako jeden z sześciu posłów delegacji polskiej na Sobór w Konstancji (1414– 1418), gdzie wsławił się występując jako obrońca sprawy i osoby Jana Husa. 

4. Na wiadomość o zagrażającej Polsce i Litwie wojnie z Krzyżakami, wrócił do ojczyzny, Uzestniczył w bitwie pod Grunwaldem.

ZAWISZA CZARNY HERBU SULIMA odznaczał się tężyzną fizyczną. Wyróżniał się nie tylko siłą, ale także umiejętnością w posługiwaniu się bronią. W parze ze sprawnością fizyczną szły nakazy etyczne i dopiero ich przestrzeganie czyniło z mężczyzny rycerza. Zawisza Czarny jako rycerz stale był gotowy do służby ojczyźnie, całkowicie oddany był królowi. Poza tym jego obowiązkiem była walka z najeźdźcą w obronie kraju. Był człowiekiem szlachetnym, wiernym, dotrzymującym słowa, broniący honoru. Opiekował się wdowami i sierotami, pomagał słabszym.

JAN DŁUGOSZ, KRONIKARZ NA DWORZE KAZIMIERZA JAGIELLOŃCZYKA, NAPISAŁ O ZAWISZY: Nie tylko w tej bitwie, w której pojmany zginął, ale we wszystkich wyprawach okazywał się rycerzem dzielnym i znakomitym, słynął odwagą i wielkimi czynami, w których nikt mu nie dorównywał. Był zaś w mowie słodki i ujmujący, tak że nie tylko ludzi zacnych i szlachetnych, ale barbarzyńców nawet swoją uprzejmością zniewalał. Miał przede wszystkim ten rzadki w sobie przymiot, że jak w bitwie najśmielszy zapał, tak w radzie najumiarkowańszą okazywał rozwagę. Godzien za swe bohaterskie dzieła nie moich słabych, ale i Homera samego pochwał. Kanonik krakowski i poeta Adam Świnka po śmierci Zawiszy Czarnego ułożył po łacinie epitafium na jego cześć o treści: WOLAŁ KREW MĘŻNIE PRZELAĆ, NIŻ ŻYCIE OCALIĆ.

Notatka do zeszytu:

1. W średniowiecznej Europie najważniejszą część armii stanowili wojownicy zwani rycerzami.

RYCERZ - ciężkozbrojny wojownik, zaczynający bitwę szarżą i używający długiej broni drzewcowej. Jego życiem kierował specjalny kodeks który ukształtował się na przestrzeni lat. Wbrew pozorom nie każdy wojak był rycerzem, piechota to nie rycerstwo. Oprócz walki typowy rycerz zajmował się uprawą własnej ziemi, danej mu przez swego pana feudalnego. 

2. Na swojej ziemi rycerze budowali okazałe siedziby czyli zamki, mieszkali w nich razem z rodziną i służbą.

Obowiązkiem rycerza było stawiać się na każde wezwanie swego pana feudalnego w zamian za ziemię (lenno) Rycerz stacjonował w swoim zamku (we wczesnym średniowieczu grodzie) gdzie oprócz niego znajdowała się jego załoga. Jeśli rycerz umarł (a w większości przypadków ginął podczas walki) wszystko co posiadał przechodziło na jego syna. Kiedy natomiast wybuchła wojna rycerz miał obowiązek stawić się z całą swą załogą gotów do wali i śmierci w imię honoru i oddania swemu panu.

3. Średniowieczni rycerze chętnie uczestniczyli w turniejach, podczas których mogli wykazać się siłą i zręcznością.

4. Zanim chłopiec został rycerzem musiał przejść określoną, trudną drogę.

PAŹ – kiedy syn rycerza osiągnął 7 lat, oddawany był w ręce wychowawców. Uczył się śpiewu, tańca, czytania, pisania, dobrych manier, ćwiczeń sprawnościowych, jazdy konnej i posługiwania się bronią. 

GIERMEK – gdy paź osiągał 14 lat awansował na giermka. Opuszczał wtedy dom rodzinny i uczył się u doświadczonych rycerzy. Dbał o konia i oręż pana, towarzyszył mu też w wyprawach wojennych. Jeśli giermek należycie opanował rzemiosło rycerskie w wieku 20 lat po ceremonii pasowania stawał się rycerzem.

Praca domowa:

Jako pracę domową proszę narysować dowolną techniką do wyboru średniowiecznego zakonnika, rycerza lub średniowieczny zamek. Rysunek może zostać wykonany pod notatką w zeszycie.

            Wesołych Swiąt!!!