Lekcja WOP klasa 4A 29/01/2022
Temat: Mikołaj Kopernik – wielki astronom i człowiek renesansu.
POWTARZAMY WIADOMOŚCI Z POPRZEDNIEJ LEKCJI
Najsłynniejszym polskim rycerzem był Zawisza Czarny z Garbowa, który żył na przełomie XIV i XV wieku. Zasłynął on jako waleczny rycerz, a także człowiek honorowy i godny zaufania. W 1409 roku wybuchła wielka wojna pomiędzy zakonem krzyżackim, a zjednoczonymi siłami Polski i Wielkiego Księstwa Litewskiego. 15 lipca 1410 roku wojska polsko – litewskie pokonały krzyżaków w bitwie pod Grunwaldem. W starciu poległ mistrz zakonu Ulrich von Jungingen. Zwycięstwo polski i Litwy złamało potęgę zakonu krzyżackiego. Bitwa pod Grunwaldem była jedną z największych, jakie rozegrały się w średniowiecznej Europie.
Kopernik był najstarszym synem ławnika toruńskiego Mikołaja (zm. po 18 VII 1483 r.) i Barbary Watzenrode, córki bogatego patrycjusza Łukasza Watzenrodego (zm. 1462). Przodkowie Kopernika wywodzili się ze Śląska, a jego ojciec był najpierw mieszczaninem krakowskim i wzbogacił się na handlu miedzią z Gdańskiem. Dopiero ok. 1455 r. osiadł w Toruniu, gdzie w 1458 r. otrzymał obywatelstwo jako kupiec, a później został ławnikiem Starego Miasta. Przyszły astronom miał brata Andrzeja oraz dwie starsze siostry: Barbarę, która została ksienią benedyktynek w Chełmnie, oraz Katarzynę, żonę ławnika toruńskiego Bartłomieja Gertnera . W 1530 roku Kopernik przygotował pierwsze wydanie obszernego traktatu o ruchu Ziemi, De revolutionibus. Mimo zachęty najbliższych przyjaciół, a przede wszystkim Tiedemanna Giesego (1480- 1550) oraz życzliwego zainteresowania uczonych z całej Europy, w tym również dworu papieskiego, Kopernik nie odważył się na upowszechnienie wyników swojej pracy, przeczących świadectwu zmysłów i literze Pisma Świętego. Na zmianę decyzji wpłynął dopiero entuzjazm i pomoc młodego matematyka z Wittenbergi, Jerzego Joachima Retyka. Pierwsze polskie tłumaczenie O obrotach Jana Baranowskiego ukazało się dopiero w 1854 r. w Warszawie. Dzieło Kopernika przechowywany jest obecnie w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie. Tekst napisany został, podobnie jak inne jego prace, po łacinie, która w XV i XVI w. była językiem elit. Tego samego języka Kopernik używał w korespondencji. Kopernik dobrze opanował grekę i zapewne znał język polski, którym posługiwał się w czasie objazdu dóbr kapitulnych i w rozmowach ze sprowadzanymi z Mazowsza osadnikami.
Jan Matejko –Mikołaj Kopernik
5. Mikołaj Kopernik zmarł we Fromborku 24 maja 1543 roku. Jego teoria heliocentrycznej budowy Układu Słonecznego była rewolucją nie tylko w astronomii, ale dla całego postrzegania miejsca człowieka we Wszechświecie, ze skutkami filozoficznymi, religijnymi, a nawet politycznymi.
Praca domowa
Proszę rozwiązac cwiczenia ze stron 44 i 45 Mikołaj Kopernik-wielki astronom oraz ze stron 46 i 47 Podsumowanie rozdziału II.
.jpg)
