Lekcja WOP Klasa 6B 22/01/2022
Temat: Turcy w Europie. Wojny Polski z Turcja.
1. W XVII wieku oprócz Szwecji Rzeczypospolitej zagrażała również Turcja.
PRZYCZYNY WOJEN:
- najazdy Tatarów podległych Turcji na Rzeczpospolitą oraz Kozaków podległych Rzeczpospolitej na ziemie tureckie,
- ingerencja polska w spory wewnętrzne Mołdawii i Wołoszczyzny (księstw lennych Turcji),samowolne ingerowanie Polskich magnatów w obsadę tronu mołdawskiego,
- zaniepokojenie Turcji wzrastającym znaczeniem Polski w wyniku korzystnej dla niej wojny z Rosją,
- spalenie Warny (1620) przez Kozaków.
WOJNY Z TURCJĄ W XVII WIEKU
• 1620 klęska wojsk polskich pod Cecorą, śmierć Stanisława Żółkiewskiego
• 1621 obrona Chocimia, zawarcie pokoju z Turcją
• 1672 Traktat pokojowy w Buczaczu – utrata Ukrainy oraz Podole z Kamieńcem i przymusowy haracz
3. W listopadzie 1673 hetman Jan Sobieski pokonał Turków pod Chocimiem. Było to kolejne wielkie zwycięstwo polskiego oręża nad Turkami.
4. W 1674 roku w uznaniu za zasługi na polu walki przeciw Turcji w Jan Sobieski czasie wolnej elekcji został wybrany królem Rzeczypospolitej.
Dnia 1.04.1683 roku Jan Sobieski podpisał z cesarzem Leopoldem I Habsburgiem układ, którego gwarantem został papież Innocenty XI:
- w przypadku gdy Turcy napadną na Polskę bądź Austrię, to drugie państwo ma podjąć działania dywersyjne,
- na utrzymanie wojsk polskich cesarz i papież wyasygnują subsydia pieniężne,
- w przypadku gdy Turcy zaatakują Wiedeń lub Kraków, to drugie państwo musi ruszać na odsiecz.
O godzinie 18 Sobieski dał znak do rozpoczęcia generalnego szturmu. Bitwa trwała około 12 godzin, z tego przez 11,5 godziny odbywał się ostrzał artyleryjski przygotowujący atak. Szarża Sobieskiego zakończyła się w ciągu pół godziny. W nocy, w zdobycznym namiocie wezyra, król napisał dwa listy. Jeden do papieża Innocentego XI – ze słowami Venimus, vidimus et Deus vicit (Przybyliśmy, zobaczyliśmy i Bóg zwyciężył), drugi do małżonki, Marysieńki, zaczynając od słów: Bóg i Pan nasz na wieki błogosławiony dał zwycięstwo i sławę narodowi naszemu, o jakiej wieki przeszłe nigdy nie słyszały.
SKUTKI WOJNY
- wyludnienie znacznych terenów i spadek liczby ludności,
- wzrost zacofania gospodarczego,
- osłabienie pozycji Polski w Europie, utrata części ziem głównie na wschodzie i południu kraju,
- zniszczenie miast, wielu z chłopów straciło domy oraz środki utrzymania,
- kryzys odbił się również na polityce wewnętrznej państwa, które stało się areną walk konkurujących ze sobą magnatów,
- wojny spowodowały osłabienie pozycji Polski w Europie. Jednocześnie państwa :Prusy , Rosja i Austria, stopniowo stawały się potęgami zagrażającymi Rzeczypospolitej.