Lekcja WOP klasa 5A 26/11/2022

 Temat: Kryzys i odbudowa pańswta polskiego.

1. Kryzys państwa pierwszych Piastów.

• objęcie trony przez Mieszka II
• kontynuacja polityki Bolesława Chrobrego
• utrata władzy na rzecz Bezpryma
• spustoszenie przez Czechów Wielkopolski (1038 r.)

                                                      Mieszko II

                                            

2.Odbudow Państwa

• powrót Kazimierza –zdobycie Wielkopolski i Małopolski
• kraków główna siedzibą władcy
• odzyskanie Mazowsza, Pomorza Gdańskiego
• odebranie Czechom Śląska
• przywrócenie chrześcijaństwa

3.Panowanie Bolesława Śmiałego

• odzyskanie Grodów Czerwieńskich
• włączenie się w konflikt między papieżem Grzegorzem VII, a cesarzem Henrykiem IV o inwestyturę
• przywrócenie arcybiskupstwa w Gnieźnie
• koronacja na króla Polski – 1076 r.
• konflikt z biskupem krakowskim –Stanisławem
• ucieczka (1079) na Węgry

Temat: Rządy Bolesława Śmiałego. 

Poniżej notatka do poczytania.

Bolesław Śmiały – Pochodzenie

Bolesław Śmiały urodził w około roku 1042, był pierworodnym synem Kazimierza Odnowiciela i córki wielkiego księcia kijowskiego Włodzimierza I Wielkiego – Dobroniegi. Po śmierci ojca został księciem polskim w roku 1058, a królem od roku 1076. Zmarł prawdopodobnie na Węgrzech po wygnaniu około roku 1082.

Bolesław miał trzech braci, z czego dwóch – Władysław Herman oraz Mieszko, mieli we władaniu od roku 1058 własne dzielnice. Ten pierwszy został najprawdopodobniej uposażony w dzielnice mazowiecką. Samodzielność braci była jednak niewielka, nie mieli wpływu na politykę pozostając w cieniu najstarszego z synów Kazimierza.

Bolesław Śmiały swoje imię otrzymał po swoim pradziadzie – Bolesławie Chrobrym. Natomiast przydomek miał otrzymać za działania na rzecz kościoła oraz jego dostojników. Fundował kościoły i klasztory, dokończył odbudowe arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, a możnym świeckim nadawał liczne dobra.

Bolesław Śmiały – Lata panowania

Do głównych celów Bolesława w kwestiach polityki zagranicznej należało powiększenie obszaru państwa. Po śmierci Kazimierza Odnowiciela w roku 1058, w skład państwa polskiego wchodziły części podstawowe – krakowska i gnieźnieńska wraz z Mazowszem oraz Śląskiem. Ta ostatnia była obciążona trybutem na rzecz Czech.

Poza tym Bolesław dążył również do umocnienia pozycji swojego kraju na ówczesnej arenie międzynarodowej. W spadku po swoim ojcu otrzymał dwa sojusze – z Węgrami oraz Rusią. Problemem pozostawały kontakty z Czechami oraz cesarstwem. Od tego ostatniego Bolesław szukał uniezależnienia się, w celu uzyskania pełnej niezawisłości.

W czasie panowania Bolesław Śmiałego w Europie, trwał spór o inwestyturę – konflikt między cesarzem Henrykiem IV, a papieżem Grzegorzem VII. Polska oraz Węgry w sporze popierały papieża. Książę polski starał się w tej sytuacji zbudować blok państw antycesarskich. Przestał również płacić trybut Czechom, które były lennikiem cesarza – trybut ze Śląska.

W celu osiągnięcia swoich zamierzeń interweniował trzykrotnie na Węgrzech, co zaowocowało obsadzeniem na tamtejszym tronie władców mu przyjaznych. W roku 1060 królem Węgierskim zostaje Bela, kolejno w roku 1074 – Gejza oraz Władysław w roku 1077. Podobne działania władca polski podejmował na Rusi, gdzie od roku 1069 rządy objął jego kandydat – Izasław. Książę polski popierał również opozycję antycesarską w Niemczech – Sasów.

Dzięki polityce Bolesława do Polski przyłączono ponownie Grody Czerwieńskie. Ponadto udało mu się umocnić niezależność Polski w stosunku do Niemiec. Reaktywował także arcybiskupstwo w Gnieźnie w roku 1075, któremu następnie podporządkował biskupstwa w Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu oraz Płocku. Zwieńczeniem jego działań była koronacja na króla Polski w roku 1076 w Gnieźnie, na którą uzyskał zgodę od wcześniej popieranego przez Bolesława – papieża Grzegorza VII.

Pomimo licznych sukcesów pogarszała się sytuacja wewnętrzna oraz zewnętrzna kraju, która ostatecznie doprowadziła do upadku Bolesława Śmiałego. Koszty wojen prowadzonych przez władcę oraz związane z nimi dalekie wyprawy, doprowadziły do nadmiernego obciążenia społeczeństwa oraz niezadowolenia rycerstwa. Wybuchł bunt tych ostatnich i opozycji możnych, w którym brał udział również biskup krakowski – Stanisław ze Szczepanowa. Skazanie na śmierć buntowników, w tym również Stanisława, spowodowało wzburzenie w całym kraju. Sytuacja w Europie również nie przedstawiała się korzystnie dla Polski. Ostateczne zwycięstwo w sporze z papiestwem odniósł obóz cesarski. Bolesław nie był w stanie opanować zaistniałej sytuacji, zostaje zmuszony do ucieczki na Węgry. Nie udało mu się już nigdy więcej powrócić do kraju.

Praca domowa

Praca z mapą

Na podstawie mapy ze strony 177 w podręczniku odpowiedz na 2 pytania zawarte na tej samej stronie obok mapy. Odpowiedzi wpisz do zeszytu.