Lekcja WOP klasa 5 B 03/12/2022
Temat: Rządy Bolesława Krzywoustego.
Władysław Herman
1. Rządy Władysława Hermana (1079-1102).
a) polityka zagraniczna – Władysław wystąpił z obozu gregoriańskiego i przestał wspierać papieża w
sporze z cesarzem.
b) polityka wewnętrzna:
- znajdował się pod znacznym wpływem możnych. Faktyczną władzę sprawował wojewoda Sieciech, który dowodził armią i sprawował sądy;
- przeniósł stolicę do Płocka na Mazowszu, gdzie osiadł;
- w 1097 r. podzielił kraj między synów: Zbigniew otrzymał Wielkopolskę i Kujawy, a Bolesław Małopolskę i Śląsk. Władysław pozostawił sobie Mazowsze.
c) spór między Zbigniewem a Bolesławem 1102 – 1109 r.
- podłoże – po śmierci Władysława Zbigniew uzyskał Mazowsze. Prawowitym spadkobiercą był Bolesław, który chciał zjednoczyć kraj. Dążył do odzyskania Pomorza. Organizował wyprawy wojenne przeciwko Pomorzanom, którzy w odwecie najeżdżali na Wielkopolskę Zbigniewa.
- wojna między braćmi zakończyła się wygnaniem Zbigniewa i zjednoczeniem kraju
2. Rządy Bolesława Krzywoustego (1102-1138).
a) wojna z Niemcami 1109 r.
- przyczyny – cesarz Henryk V zażądał: wydzielenia Zbigniewowi części kraju, uznania przez Bolesława zwierzchności Niemiec oraz zapłacenia trybutu z ziem polskich. Bolesław odrzucił żądania co spowodowało wybuch wojny.
- przebieg - bohaterska obrona Głogowa, obrona grodów Bytom i Wrocław. Wycofanie się wojsk niemieckich i czeskich z ziem polskich. Wojna miała charakter podjazdowy.
- skutki – Bolesław nie uznał zwierzchności cesarza, obronił niezależność Polski, utrzymał jedność państwa.
b) podbój Pomorza
- w latach 1116 – 1119 Bolesław Krzywousty podbił Pomorze Gdańskie i włączył je w granice.
- w latach 1121 – 1122 podbój Pomorza Zachodniego,
- 1124 r. – książę pomorski Warcisław uznał zwierzchność Bolesława Krzywoustego. Pomorze Zachodnie stało się lennem polskim.
- Bolesław schrystianizował Pomorze – misje Bernarda Hiszpana i biskupa Ottona z Bambergu. Powstało biskupstwo w Lubuszu, które podlegało arcybiskupstwu w Gnieźnie.
c) statut Bolesława Krzywoustego 1138 r.
- cel ogłoszenia – Bolesław miał kilku synów i nie chciał by ze sobą walczyli o tron. Statut miał rozwiązać kwestię następstwa tronu.
- postanowienia: Bolesław wydzielił synom dzielnice. Najstarszy Władysław Wygnaniec otrzymał Śląsk, Bolesław Kędzierzawy otrzymał Mazowsze, Mieszko Stary – Wielkopolskę, a Henryk Sandomierski – ziemię sandomierską. Dzielnice te miały być dziedziczne. Utworzył również dzielnicę senioralną – ziemia krakowska z Krakowem, ziemia łęczycko – sieradzka, część Kujaw oraz część Wielkopolski z Gnieznem. Dzielnica ta miała być przechodnia – władać miał nią senior, którym miał być najstarszy żyjący Piast (zasada senioratu). Senior miał władzę zwierzchnią nad Polską i Pomorzem Gdańskim (zasada pryncypatu). Prowadził politykę zagraniczną Polski, kontrolował stolicę i Gniezno. Wdowa Salomea dożywotnio władała ziemią łęczycką. Dzielnicy nie otrzymał Kazimierz Sprawiedliwy, który urodził się po śmierci ojca.
Praca domowa
1. Proszę do zeszytu przepisać poniższą notatkę:
1. W Polsce Władysława Hermana.
- Rządy Sieciecha
- Wspólna walka z Sieciechem
- Podział Polski :
- Władysław Herman zachowuje Mazowsze
- Zbigniew otrzymuje Wielkopolskę i Kujawy
- Bolesław Otrzymuje Małopolskę i Śląsk
- Śmierć Władysława Hermana 1102 r.
2. Walka o władzę.
- Bratobójcza wojna domowa
- Bohaterska obrona Głogowa, Wrocławia, Bytomia przed niemieckim najazdem (odwrót wojsk Henryka V + Zbigniew)
- Porozumienie pomiędzy Bolesławem i Zbigniewem – 1111 r.
3. Panowanie Bolesława Krzywoustego.
- Przyłączenie Pomorza Gdańskiego (1116 r.), rozszerzenie chrześcijaństwa
- Zajęcie Pomorza Zachodniego – zdobycie głównych grodów Szczecina i Kołobrzegu (1122 r.)
4. Testament Bolesława Krzywoustego.
- Wprowadzenie zasady senioratu
5. Śmierć Bolesława Krzywoustego (1138 r.).
2. Praca z tekstem źródłowym.
Przeczytaj tekst źródłowy w podręczniku na stronie 180 "Obrona Głogowa" i odpowiedz na 3 pytania znajdujące się na tej samej stronie(180).
3. Praca z mapą.
Przeanalizuj mapę ze strony 181 i odpowiedz na 2 pytania znajdujące się na tej samej stronie (181).