Lekcja WOP klasa 7 25/02/2023

 Temat: Represje po powstaniu styczniowym

                                Aleksander Sochaczewski  Pozegnanie Europy

1. Skutki powstania styczniowego.

• aresztowano powstańców i zsyłano na Sybir, część powstańców emigrowała. Naród polski ponownie stracił swoją elitę,

• konfiskowano majątki uczestnikom powstania i oddawano w ręce Rosjan,
• przekazywano skonfiskowaną ziemię w ręce urzędników carskich,
• nałożono na Królestwo kontrybucję (podatek wojenny) w wysokości 5%,
• wprowadzono stan wojenny na 50 lat,
• na Litwie, Białorusi i Ukrainie deportowano 7 tysięcy rodzin polskich w głąb Rosji, wprowadzono przymus wyprzedaży ziemi Rosjanom i wystąpiono przeciwko Kościołowi katolickiemu,
• zlikwidowano odrębność Królestwa Polskiego: zlikwidowano Królestwo a na jego miejscu powstała prowincja rosyjska Kraj Nadwiślański, w której władzę sprawował generał –gubernator. Prowincja ta została podzielona na 10 guberni. Zlikwidowano wszystkie polskie urzędy, a istniejące urzędy podporządkowano ministerstwom w Petersburgu. Najważniejsze urzędy powierzano Rosjanom. Bank Polski przekształcono w filię banku rosyjskiego Kościół katolicki podporządkowano Kolegium Rzymskokatolickiemu w Petersburgu
• na ziemiach polskich nasiliła się rusyfikacja

2. Rusyfikacja po powstaniu styczniowym

a) rusyfikacja – wynarodowienie Polaków poprzez zmuszanie ich do przyjmowania kultury i języka

rosyjskiego,

b) zamykano polskie instytucje kulturalne i naukowe,

c) język polski usunięto z administracji i oświaty i zastąpiono rosyjskim,

d) Szkołę Główną w Warszawie zamieniono na Uniwersytet Cesarski z rosyjskim językiem

wykładowym,

e) polityka kuratora Aleksandra Apuchtina miała na celu bezwzględną rusyfikację polskich szkół.

Okres gdy pełnił on funkcję kuratora szkolnego nazywano „nocą apuchtinowską”. Podjęte

działania:

• wyrzucano polskich nauczycieli ze szkół,
• język polski został przedmiotem nadobowiązkowym uczonym po rosyjsku,
• szpiegowano i nadzorowano uczniów,
• pomniejszano osiągnięcia polskiej kultury i historii,
• surowo karano używanie języka polskiego w szkole nawet na przerwach.

3. Polacy na zesłaniu.

a) Polaków deportowano do europejskiej części Rosji, na Kaukaz i na Syberię,

b) zesłańców skazywano na katorgę lub na osiedlenie, często bez prawa opuszczenia miejsca zesłania.

Niewielkiej części udało się powrócić do domu,

c) zesłańców zmuszano do ciężkiej pracy w kopalniach rudy i ołowiu,

d) polscy zesłańcy przyczynili się do podniesienia poziomu cywilizacyjnego miast syberyjskich np.

Irkucka. Byli wykształconą elitą,

e) zesłańcy w 1866 r. zorganizowali powstanie zabajkalskie, którego celem było przedostanie się do

Chin i powrót do domu. Zakończyło się klęską.

4. Postawy wobec rusyfikacji.

2

a) lojalizm – część społeczeństwa zrezygnowała z dążeń niepodległościowych i okazywała

posłuszeństwo władzom,

b) trójlojalizm – program współpracy z zaborcami we wszystkich trzech zaborach, który powstał w

Galicji. Nie miał poparcia w zaborze rosyjskim,

c) pozytywizm – nawoływał do pracy organicznej oraz wspieranie i kształcenia biedniejszych warstw

społeczeństwa. Celem było uczynienie z Polaków nowoczesnego narodu. Walkę o niepodległość

odsuwano na czas późniejszy. Pozytywizm miał dużo zwolenników w zaborze rosyjskim.

d) walka z rusyfikacją – podstawą polskości stał się język polski, historia, tradycja i katolicyzm. W

związku z tym miało miejsce tajne nauczanie (inaczej tajne komplety):

• uczono historii, języka polskiego, omawiano literaturę polską itp.,
• kursy dla kobiet w Warszawie tzw. Uniwersytet Latający,
• w Wilnie działało Towarzystwo Oświaty Narodowej, które było głównym ośrodkiem polskiej tajnej oświaty poza dawnym Królestwem Polskim.

Praca domowa

Proszę przygotować się  do kartkówki z powstania styczniowego ze stron od 100 do 111. Dodatkowo proszę wykonać ćwiczenia w zeszycie ćwiczen ze stron od 44 do 47.