Lekcje WOP klasa 8 09/12

Temat: Polityka okupacyjna III Rzeszy.

Do obejrzenia za zgodą rodziców:

https://www.youtube.com/watch?v=rYqWQTR655g&t=346s

Notatka:

1. Polityka rasowa III Rzeszy.

a) zgodnie z ideologią nazistowską:

• Niemcy byli przedstawicielami rasy aryjskiej i mieli rządzid światem.
• Ludy Europy Południowo – Wschodniej były „podludźmi”. Zaliczano do nich Słowian, Romów, Żydów, a także ludzi chorych umysłowo, niesprawnych fizycznie, świadków Jehowy, bezdomnych, bez względu na narodowośd.

b) Generalny Plan Wschodni (GPW) – plan osiedlenia Niemców na obszarach byłej Rzeczypospolitej oraz w europejskiej części ZSRR. Plan ten zakładał:

• wysiedlenie Słowian za Ural;
• całkowitej zagładzie mieli zostad poddani Żydzi i Romowie.

c) Polityka okupacyjna III Rzeszy była wynikiem tych poglądów:

• eliminacja elit intelektualnych podbitych krajów,
• masowe wywózki ludności cywilnej do przymusowej pracy w Niemczech,
• mordowanie ludności cywilnej, która sprzeciwiała się okupantowi,
• tworzenie obozów koncentracyjnych do których zsyłano ludnośd podbitych krajów,
• łagodniej traktowano ludnośd Europy Zachodniej, która wywodziła się z plemion germaoskich; zupełnie nie liczono się z ludnością Europy Wschodniej,

d) obozy koncentracyjne

• pierwsze utworzono w Niemczech już w 1933 r. Były to m.in.: Mauthausen, Sachsenhausen, Dachau, Ravensbrück. Powstało ok. 9 tys. obozów. Wysłano do nich 18 mln ludzi.
• do obozów wysyłano:

inteligencję i przedstawicieli elit,

członków ruchu oporu,

ludzi przypadkowo złapanych w tzw. „łapankach”,

jeńców wojennych (nie wszystkich, np. Rosjan),

Żydów i Romów,

członków wszystkich grup społecznych, które miały ulec eksterminacji.

• obozy koncentracyjne można podzielić na:

zwykłe obozy koncentracyjne – ludzi wykorzystywano do niewolniczej pracy, doprowadzano do całkowitego wycieoczenia a następnie eliminowano,

obozy zagłady – przeznaczone do natychmiastowej eksterminacji.

2.Polityka niemiecka wobec Żydów – celem całkowita eksterminacja narodu

a) prześladowania Żydów w krajach okupowanych:

•  naznaczenie Żydów – nakaz noszenia opasek z gwiazdą Dawida,
• umieszczanie Żydów w gettach (od 1940 r.) – wydzielone części miast, w których Żydów głodzono i mordowano.
• po agresji na ZSRR w czerwcu 1941 r. przystąpiono do planowej zagłady ludności żydowskiej.

b) „ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej’ – plan całkowitej eksterminacji narodu żydowskiego opracowany na konferencji w Wannsee w styczniu 1942 r. Przeprowadzid tą operację miał Adolf Eichmann i jednostki SS.

3. Holocaust

a) „Holocaust” – zagłada ponad 6 milionów Żydów podczas II wojny światowej = ludobójstwo Żydów = „Szoah” (hebr. całkowita zagłada)

b) eksterminacja Żydów przed konferencją w Wannsee

• W 1941 r. na terenie ZSRR oddziały Einsatzgruppen wymordowały pół miliona Żydów, a także Romów czy ros.jeoców wojennych; często przy pomocy Białorusinów, Ukraioców czy Litwinów.
• miejsca kaźni: Biały Jar koło Kijowa – ponad 100 tys. ludzi, Ponary koło Wilna – ponad 80 tys.

c) eksterminacja Żydów po konferencji w Wannsee

• utworzenie obozów zagłady (obozów śmierci), w których dokonywano masowych morderstw, za pomocą przemysłowych metod. Zagazowywano Żydów używając Cyklonu B, a następnie palono zwłoki w krematoriach.
• do obozów zagłady zaliczamy: Kulmhof (Chełmno nad Nerem), Bełżec, Treblinka, Sobibór,
• obozy koncentracyjne, które później przekształcono na obozy zagłady to: Auschwitz- Birkenau (Oświęcim – Brzezinka), Majdanek,
• obozy pracy, w których dokonywano eksterminacji poprzez nadludzki wysiłek podczas pracy – Gross – Rosen (Rogoźnica) - na Dolnym Śląsku.

d) uwarunkowania powstania obozów śmierci na ziemiach polskich:

• Niemcy byli przekonani, że Polscy nie będą pomagad Żydom,
• centralne położenie Polski umożliwiało transporty z całej Europy,
• dobrze rozwinięta sied kolejowa ułatwiała transport ofiar ,

4. Postawy wobec Holocaustu.

a) w gettach działał żydowski ruch oporu współpracujący z AK;

• Żydowski Związek Wojskowy,
• Żydowska Organizacja Bojowa (ŻOB)

b) powstania w gettach – wybuchały gdy likwidowano getta; największe było powstanie w getcie warszawskim kwiecieo – maj 1943 r. Większośd powstaoców zginęła

c) na ziemiach polskich za pomoc Żydom groziła kara śmierci (tylko w Polsce). Mimo to Polacy pomagali Żydom:

• przy AK powstała Rada Pomocy Żydom „Żegota”,
• PPP informowało aliantów o sytuacji Żydów w Polsce przez kuriera Jana Karskiego;
• rotmistrz Witold Pilecki, żołnierz AK, dał się zamknąd w obozie Auschwitz w 1940 r. gdzie zorganizował siatkę konspiracyjną i organizację Związek Walki Wojskowej, a następnie przesyłał informacje o sytuacji w obozie;
• Irena Sendlerowa - działaczka Rady Pomocy Żydom; przemycała żydowskie dzieci z getta, uratowała ok. 2500 dzieci;
• Józef i Wiktoria Ulmów ze wsi Markowa w Rzeszowskiem; ukrywali 8 Żydów za co cała rodzina (wraz z 6 dzieci) została rozstrzelana;
• II wojnę światową przeżyło 350 tys. z 3 milionów polskich Żydów

d) w Polsce nie było pogromów ludności żydowskiej; wyjątek stanowi masowy mord Żydów przez Polaków w Jedwabnem w 1941 r.

e) szmalcownicy – ludzie, którzy za pieniądze wydawali Żydów Niemcom; niechlubna karta w historii Polski.

f) Po wojnie za pomoc Żydom Izrael nadawał tytuł „Sprawiedliwy wśród narodów świata”. Polacy są najliczniej reprezentowanym narodem, spośród osób, które otrzymały ten tytuł.

5. Ruch oporu w krajach okupowanych.

a) najwcześniej został utworzony ruch oporu w Polsce – Służba Zwycięstwu Polski (SZP) została powołana już we wrześniu 1939 r. W listopadzie 1939 r. powołano Związek Walki Zbrojnej (ZWZ), który w 1942 r. przekształcił się w Armię Krajową (AK).

b) ruch oporu we Francji – Résistance – powstał w 1940 r. Podporządkował się Komitetowi Wolnych Francuzów w Londynie, na czele którego stał Charles de Gaulle.

c) partyzantka w Jugosławii - najliczniejsza organizacja podziemna w Europie

• partyzantkę komunistyczną założył Josip Broz – Tito.
• czetnicy – członkowie serbskich oddziałów partyzanckich, wierni królowi Piotrowi II. Na ich czele stał Drażo Mihajlowic.

d) ruch oporu powstał również w Holandii, Grecji, Norwegii, we Włoszech, w ZSRR.

6. Kolaboracja – współpraca z okupantem.

a) rządy kolaboracyjne w Europie Zachodniej:

• lokalne rządy kontrolowane przez faszystów, które współpracowały z okupantami; powstały w: Danii, Norwegii, Holandii, Francji; w Norwegii i Francji ściśle współpracowały z Niemcami;
• rząd Danii odmówił wydania swoich obywateli pochodzenia żydowskiego.

b) w krajach Europy Środkowo - Wschodniej Niemcy w zamian za obietnicę przyszłej niezależności zyskiwali współpracę narodów, które walczyły o samodzielność: Białorusinów, Litwinów, Ukraioców, Łotyszy, Estończyków, Słowaków czy Chorwatów.

c) w krajach gdzie działał silny ruch oporu wszelka współpraca z Niemcami była zakazana i piętnowana.