Klasa VIII język polski 16.11.2024 r.

 

Temat: „Złośliwy liryk i czuły szyderca”, czyli Stanisław Jerzy Lec i świat jego  utworów.

Stanisław Jerzy Lec, właściwie baron Stanisław Jerzy de Tusch-Letz, pseudonim literacki Stach, - urodził się 6.03.1909 i zmarł 7 maja 1966 roku. Był polskim pisarzem,  autor tomów aforyzmów Myśli nieuczesane i Myśli nieuczesane nowe, przetłumaczonych na kilkanaście języków.

Niełatwo jest żyć po śmierci. Czasem trzeba na to stracić całe życie.

Obejrzyj film o Stanisławie Jerzym Lecu – „Myśli nieuczesane”, film zrealizowany przez Katarzynę Latos, 2017.

Jaki obraz człowieka i artysty wyłania się z filmu Katarzyny Latos?

Aforyzm to krótka, zwięzła i błyskotliwa wypowiedź, która przekazuje jakąś głęboką myśl, prawdę życiową, filozoficzną lub moralną. Często charakteryzuje się elegancką formą i trafnym, czasem zaskakującym, spojrzeniem na życie. Aforyzmy mogą skłaniać do refleksji i zawierać mądrości uniwersalne, które są przekazywane w prosty, ale wymowny sposób.

Przeczytaj aforyzmy Stanisława Jerzego Leca przytoczone w podręczniku str. 88-89. Wyszukaj w tekstach podane poniżej środki stylistyczne. 

• Ironia – to świadome, umyślnie stworzone przeciwieństwo pomiędzy dosłownym znaczeniem wypowiedzi a tym, co chciał wyrazić nadawca komunikatu; inaczej ironia to: zatajona drwina, ukryte szyderstwo, uszczypliwość zawarta w wypowiedzi pozornie akceptującej; np. gdy deszczowy i ponury dzień komentujemy z uśmiechem - Piękną pogodę mamy dzisiaj. 
• Paradoks - sytuacja pozornie niemożliwa, w której współistnieją dwa całkowicie różne lub wykluczające się fakty.
• Kontrast to środek stylistyczny i sposób przedstawienia, który polega na uwypukleniu różnic pomiędzy zestawionymi elementami. Dzięki kontrastowi odbiorca może dostrzec przeciwieństwa i lepiej zrozumieć istotę omawianych zjawisk, przedmiotów czy pojęć (np. dobro i zło, życie i śmierć, piekło i niebo).
• Antyteza- środek stylistyczny polegający na zestawieniu elementów znaczeniowo przeciwstawnych w jedną całość treściową w celu uzyskania większej ekspresji (np. Lepiej z mądrym zgubić, niż z głupim znaleźć.)

Przykłady

Popełnił zbrodnię: Zabił człowieka! W sobie. 

Czasem trzeba zamilknąć, żeby zostać wysłuchanym.

Do głębokiej myśłi trzeba się wspiąć. 

Sumienie miał czyste. Nieużywane. 

 

Temat: Jakie prawdy życiowe kryją w sobie aforyzmy? 

Zapoznaj się z twóczością Małgorzaty Koniecznej, autorki Wycinków w termosie.