Klasa VIII WOP 16.11.2025 r.
Zdjęcie
przedstawia Niemców usuwających polski słupek graniczny we wrześniu 1939 roku.
Fotografia ta jest jednym z symbolicznych obrazów początku II wojny światowej,
która rozpoczęła się od niemieckiej inwazji na Polskę 1 września 1939 roku.
Scena na zdjęciu została zainscenizowana! Zdjęcie wykonał gdański fotograf Hans
Soennke na punkcie granicznym Kolibki między Gdynią a Sopotem.
Temat: Napaść na Polskę.
1. Niemieckie przygotowania do wojny.
2. Polacy w przededniu wojny.
3. Wybuch wojny.
4. Przebieg walk.
5. Dziwna wojna.
6. Napaść sowiecka.
Cel lekcji:
- poznam położenie międzynarodowe Polski w przededniu wybuchu II wojny światowej;
- poznam terminy: prowokacja gliwicka, plan „Fall Weiss”, wojna błyskawiczna, „dziwna wojna”,
-zapoznam się z chronologią kampanii wrześniowej: 31 sierpnia 1939 r. – prowokacja gliwicka, 1 września 1939 r. – agresja III Rzeszy na Polskę, 3 września 1939 r. – wypowiedzenie wojny Niemcom przez Francję i Wielką Brytanię, 9 września 1939 r. – początek bitwy nad Bzurą, 17 września 1939 r. – napaść ZSRR na Polskę, 17/18 września 1939 r. – ewakuacja polskich władz państwowych do Rumunii, 28 września 1939 r. – kapitulacja Warszawy, 2–5 października 1939 r.
- dowiem się o postawie: mjr. Henryka Sucharskiego, gen. Stefana Starzyńskiego, gen. Franciszka Kleeberga, gen. Juliusza Rómmla, Adolfa Hitlera, Józefa Stalina, , Edwarda Rydza-Śmigłego,
- poznam stosunek sił agresorów oraz broniącej się Rzeczypospolitej,
- spróbuję wyjaśnić przyczyny klęski Polski we wrześniu 1939 r.
Wystąpienie Józefa Becka w Sejmie maj 1939 r. (honor)
„Obywatele Rzeczypospolitej! Nocy dzisiejszej odwieczny wróg nasz rozpoczął działania zaczepne wobec Państwa Polskiego, co stwierdzam wobec Boga i Historii. W tej chwili dziejowej zwracam się do wszystkich obywateli państwa w głębokim przeświadczeniu, że cały naród w obronie swojej wolności, niepodległości i honoru skupi się dookoła Wodza Naczelnego i sił zbrojnych oraz da godną odpowiedź napastnikowi, jak to się już nieraz działo w historii stosunków polsko-niemieckich. Cały naród polski, błogosławiony przez Boga, w walce o swoją świętą i słuszną sprawę, zjednoczony z armią, pójdzie ramię przy ramieniu do boju i pełnego zwycięstwa” (Odezwa Prezydenta RP Ignacego Mościckiego z 1 września 1939 r.).
Komunikat radiowy o wybuchu wojny
Polecam do obejrzenia - O wojnie obronnej
Komunikat o wkroczeniu Sowietów
Ostatnie przemówienie Stefana Starzyńskiego, prezydenta Warszawy.
Podręcznik s. 8-14.
Jedno z
najbardziej znanych, a jednocześnie najbardziej przejmujących zdjęć z września
1939 roku zostało wykonane na warszawskiej Woli. Dwunastoletnia dziewczynka
rozpacza na nim nad ciałem swojej starszej siostry. Autorem fotografii jest
Julien Bryan, amerykański reżyseri fotograf, jedyny obecny w tym czasie w
stolicy zagraniczny reporter.
Jego zdjęcia
pojawiły się na łamach najważniejszych światowych gazet. W 1940 roku
opublikował album „Oblężenie”, a na ekrany kin wszedł film dokumentalny pod tym
samym tytułem, który obejrzało 40 milionów Amerykanów i 200 milionów widzów na
całym świecie. Uzyskał on nominację Amerykańskiej Akademii Filmowej do Oscara w
1941 roku, w kategorii najlepszego krótkometrażowego filmu dokumentalnego.
Zadanie dla chętnych
Przeanalizuj, jak powinien zachować się rząd polski po agresji sowieckiej 17 września 1939 r. - następnie napisz Twoją opinię do obu wariantów (emigruje, pozostaje w kraju).
1. Problem - Jakie kroki powinien podjąć polski rząd po 17 września 1939 r.?
2. Możliwe rozwiązania:
a) pozostać w kraju
b) udać się na emigrację.
3. Podaj przynajmniej dwa cele, które powinny przyświecać polskiemu rządowi
4. Pozytywne skutki postępowania rządu
a) rząd pozostaje w kraju:
b) rząd emigruje:
5. Negatywne skutki rozwiązania
a) rząd pozostaje w kraju:
b) rząd emigruje:
Temat: Władza sądownicza.
1.Organami władzy sądowniczej są sądy i trybunały:
2. Sądy powszechne
a) Rozstrzygają sprawy z zakresu prawa cywilnego, karnego, rodzinnego, pracy i gospodarczego.
b) Dzielą się na:
- Sądy rejonowe – rozpatrują większość spraw; są sądem pierwszej instancji (działają na poziomie powiatów).
- Sądy okręgowe – w miastach wojewódzkich są sądami drugiej instancji, rozpatrując apelacje od orzeczeń sądów rejonowych. Jednocześnie są sądami pierwszej instancji w sprawach o zbrodnie lub rozwody.
- Sądy apelacyjne – rozpatrują odwołania od orzeczeń sądów okręgowych (apelacje). Są sądem drugiej instancji, jeśli sprawa rozpoczęła się w sądzie okręgowym.
- Sądy grodzkie – działają przy sądach rejonowych. Zajmują się rozpatrywaniem wykroczeń (wykroczenia to czyny szkodliwe społecznie, które nie są przestępstwami).
c) Sąd Najwyższy:
- Sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych.
- Na czele stoi Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, powoływany przez Prezydenta RP na 6 lat.
- Interpretuje przepisy prawa.
- Rozpoznaje kasacje, czyli odwołania od wyroków sądów drugiej instancji w przypadku złamania prawa w trakcie postępowania sądowego.
- Stwierdza ważność wyborów prezydenckich, parlamentarnych i samorządowych.
- Stwierdza ważność ogólnokrajowego referendum.
3. Sądy wojskowe.
Orzekają w sprawach karnych dotyczących przestępstw popełnionych przez żołnierzy.
4. Sądy administracyjne
a) Są dwuinstancyjne:
- Pierwszą instancją jest Wojewódzki Sąd Administracyjny.
- Drugą instancją jest Naczelny Sąd Administracyjny.
b) Kompetencje:
- Kontrola działania organów administracji publicznej.
- Rozstrzyganie sporów między jednostkami samorządu terytorialnego oraz między samorządem a jednostkami administracji państwowej.
- Rozstrzyganie sporów między obywatelami a jednostkami administracji (urzędami).
- Orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego.
Trybunał Konstytucyjny
a) Składa się z 15 sędziów wybieranych przez Sejm na 9 lat. Prezesa i wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego powołuje Prezydent RP.
b) Kompetencje Trybunału Konstytucyjnego – orzeka:
- zgodność ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją RP,
- zgodność ustaw z ratyfikowanymi (zatwierdzonymi) umowami międzynarodowymi,
- zgodność przepisów prawa wydawanych przez centralne organy państwowe z Konstytucją RP i aktami wyższego rzędu,
- zgodność z Konstytucją RP celów lub działalności partii politycznych,
- w sprawach skarg konstytucyjnych wniesionych przez obywateli na przepisy, na podstawie których zapadła jakaś decyzja,
- rozstrzyga spory kompetencyjne między centralnymi organami władzy w państwie.
Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego zapadają większością głosów i są ostateczne.
Trybunał Stanu
a) Składa się z przewodniczącego, 2 zastępców i 16 członków wybieranych przez Sejm spoza grona posłów i senatorów na okres kadencji Sejmu. Przewodniczącym Trybunału Stanu jest Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego. Co najmniej połowa członków musi mieć kwalifikacje do zajmowania stanowiska sędziego.
b) Kompetencje Trybunału Stanu:
Sądzi najwyższych dostojników państwowych za złamanie konstytucji w związku
z pełnionymi stanowiskami.
Przed Trybunałem Stanu mogą zostać postawieni:
a) Prezydent – za naruszenie Konstytucji lub ustawy oraz za przestępstwa i
przestępstwa skarbowe (Prezydent może być karany tylko przez Trybunał Stanu);
b) Prezes Rady Ministrów oraz członkowie Rady Ministrów – za naruszenie
Konstytucji lub ustawy, oraz za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe związane
z pełnioną przez nich funkcją;
c) Prezes Narodowego Banku Polskiego, Prezes Najwyższej Izby Kontroli,
członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, osoby, którym Prezes Rady
Ministrów powierzył kierowanie ministerstwem, Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych –
za naruszenie Konstytucji lub ustawy;
d) posłowie i senatorowie – w razie złamania zakazu działalności
gospodarczej i czerpania korzyści z majątku Skarbu Państwa.
O postawieniu przed Trybunałem Stanu decydują: Zgromadzenie Narodowe, Sejm,
Senat (szczegółowo określa to ustawa oraz Konstytucja).
c) Trybunał Stanu może orzec:
- złożenie z urzędu,
- utratę praw wyborczych,
- zakaz zajmowania stanowisk w aparacie państwowym i organizacjach społecznych,
- utratę orderów i oznaczeń.
Może stwierdzić winę bez orzeczenia kary. Za przestępstwa Trybunał Stanu może wymierzyć kary przewidziane w ustawach karnych.
Zasady wymiaru sprawiedliwości
- Zasada niezawisłości sędziów – sędziowie przy orzekaniu kierują się jedynie własnym sumieniem i przepisami prawa.
- Zasada dwuinstancyjności – od orzeczenia sądu pierwszej instancji można się odwołać do sądu drugiej instancji.
- Zasada kolegialności – sprawę rozpoznaje i orzeka zespół (kilka osób).
- Zasada prawa do obrony – w trakcie procesu oskarżony ma prawo się bronić i korzystać z pomocy obrońcy, który działa w jego imieniu.
- Zasada domniemania niewinności – oskarżonego należy traktować jako niewinnego, dopóki wina nie zostanie mu udowodniona.
- Zasada „nie ma przestępstwa bez ustawy” – czyn, który nie jest zabroniony, nie jest przestępstwem.
- Zasada jawności (publiczności) procesu – każdy może obserwować przebieg procesu.
.jpg)