Klasa 5 WOP 29.11.2025 r.

 Temat: Katarzynki i andrzejki. 

Cel lekcji:

- dowiem się, czym są i kiedy się obchodzi katarzynki i andrzejki, 

- poznam tradycje i zwyczaje związane z wigilią św. Katarzyny i Andrzeja,

- będę się dobrze bawić podczas wróżenia. 

Uczniowie zostali poinformowani, że wróżby należy traktować z dużym dystansem.

Kiedyś wigilię świętego Andrzeja obchodzono 29 listopada jako tradycyjny wieczór wróżb. W tym dniu dziewczęta chciały się dowiedzieć, co spotka je w najbliższej przyszłości — stąd stare przysłowie: „Na świętego Andrzeja błyska pannom nadzieja.”

Według dawnych wierzeń w tym okresie na ziemię miały przybywać duchy, a żyjący mogli poprzez wróżby zapytać gości z zaświatów o przyszłość.

Chłopcy gromadzili się na wróżbach 24 listopada, w wigilię świętej Katarzyny, choć zwyczaj ten był mniej popularny niż andrzejkowy. Współcześnie w wigilię świętego Andrzeja wróżą zarówno chłopcy, jak i dziewczęta.

Pierwsze wzmianki o wróżbach andrzejkowych pojawiły się w XVI wieku. Najstarszym polskim świadectwem jest komedia „Justyn i Konstancja” z 1557 roku, w której Marcin Bielski opisuje gromadne wróżenie:
„Nalejcie wosku na wodę, poznacie swoją przygodę. Słychałam od swej macierze, gdy która mówi pacierze, w wigiliję Jędrzeja świętego ujrzy oblubieńca swojego…”

Następnie bawiliśmy się znakomicie.

Notatka

Andrzejki obchodzono dawniej 29 listopada. Był to wieczór, kiedy dziewczęta chciały dowiedzieć się, co czeka je w przyszłości. Mówiono wtedy: „Na świętego Andrzeja błyska pannom nadzieja.”

Wierzono, że w tym czasie na ziemię przychodzą duchy, a ludzie mogą dzięki wróżbom zapytać je o przyszłość.

Chłopcy mieli własny dzień wróżb – 24 listopada, w wigilię świętej Katarzyny, ale był on mniej popularny. Dziś w andrzejki wróżą już wszyscy – i dziewczynki, i chłopcy.

Przepisz do zeszytu wszystkie wyrazy z wykreślanki. 

Zapamiętaj: andrzejki i katarzynki zapisujemy małą literą, ponieważ nazwy obrzędów, zwyczajów i zabaw (np. mikołajki, walentynki) piszemy właśnie małą literą. 

Zadanie domowe

Proszę nauczyć się obierać ziemniaki. 

Można obejrzeć wideo o wróżbach andrzejkowych (3 minuty).